Cudzoziemiec planujący przebywać w Polsce dłużej niż 3 miesiące może ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy. Zezwolenie na pobyt czasowy jest wydawane maksymalnie na 3 lata. Okres ważności zezwolenia może być jednak krótszy, jeżeli podstawa ubiegania się o to zezwolenie wskazuje na zasadność pobytu krótszego.

Uwaga! Zezwolenia na pobyt czasowy nie przedłuża się (ustawa nie przewiduje takiej procedury jak przedłużenie zezwolenia na pobyt czasowy). Jeśli cudzoziemiec chce pozostać w Polsce, musi ubiegać się o nowe zezwolenie.

Uwaga! Cudzoziemiec powinien opuścić Polskę przed upływem terminu ważności zezwolenia na pobyt czasowy, chyba że uzyskał inny, ważny dokument pozwalający mu na legalny pobyt w Polsce (np. kolejne zezwolenie na pobyt czasowy, zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE).

Procedura legalizacji pobytu czasowego toczy się w urzędzie wojewódzkim – w wydziale właściwym ds. cudzoziemców. Wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy należy złożyć w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca np. jeśli cudzoziemiec mieszka w Warszawie, wniosek powinien złożyć w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim.

Od cudzoziemca ubiegającego się o zezwolenie na pobyt czasowy są pobierane odciski linii papilarnych w celu zamieszczenia ich na karcie pobytu.

Podstawowy zestaw dokumentów niezbędny do złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy:

– 2 egzemplarze wypełnionego zgodnie z pouczeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;

– 4 aktualne kolorowe fotografie (zgodne z wymogami);

– ważny dokument podróży (2 kserokopie wszystkich zapisanych stron, oryginał do wglądu);

– potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej;

– podstawowe dokumenty wymagane dla danego typu zezwolenia na pobyt czasowy (np. załącznik numer 1 w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę).

Uwaga! W zależności od celu pobytu cudzoziemca w Polsce, należy złożyć dodatkowe dokumenty (zestaw dokumentów dodatkowych został opisany w poszczególnych zakładkach dotyczących zezwoleń na pobyt czasowy).

Opłata skarbowa za rozpatrzenie sprawy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy wynosi 340 zł lub 440 w zależności od tego na jakiej podstawie składy był wniosek. Opłata ta jest zwracana w przypadku decyzji negatywnej na wniosek osoby.

W przypadku pozytywnej decyzji, należy zapłacić dodatkowo 50 zł za wydanie karty pobytu.

Koszty te można opłacić w kasie urzędu wojewódzkiego, w którym toczy się procedura lub przelać je na konto urzędu miasta. Informacje o numerze konta można uzyskać np. na stronie internetowej właściwego urzędu wojewódzkiego.

Zezwolenie na pobyt czasowy wydaje się w formie decyzji administracyjnej (wydruk papierowy). Po otrzymaniu decyzji należy sprawdzić, czy nie zawiera ona poprawne dane, w tym imię i nazwisko cudzoziemca. W przypadku stwierdzenia błędów np. literówek w imieniu i nazwisku, błędnej daty urodzenia itp. należy wystąpić o sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej.

Cudzoziemiec niezadowolony z decyzji wojewody może odwołać się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców (UdsC) w Warszawie, za pośrednictwem wojewody, który wydał decyzję. Pisemne odwołania należy składać w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.

Cudzoziemiec może zaskarżyć decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia otrzymania decyzji.

Uwaga! Złożenie skargi do sądu administracyjnego nie legalizuje pobytu. Oznacza to, że cudzoziemiec, jeśli nie posiada innego, ważnego dokumentu upoważniającego go do pobytu w Polsce, powinien (po otrzymaniu negatywnej decyzji od organu II instancji tj. Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców) wyjechać z Polski w terminie 30 dni od dnia odbioru decyzji.

Karta pobytu jest dokumentem, który w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu w Polsce. Dokument ten (wraz z ważnym dokumentem podróży np. paszportem zagranicznym) uprawnia do wielokrotnego przekraczania granicy polskiej bez koniczności posiadania wizy, a także do wjazdu do innych państw strefy Schengen i pobytu na ich terytorium przez okres nieprzekraczający 90 dni w okresie 180 dni.

W karcie pobytu umieszczane są następujące informacje:

1. Imię (imiona) i nazwisko jej posiadacza oraz imiona rodziców;
2. Data, miejsce i kraj jego urodzenia;
3. Adres zameldowania na pobyt stały lub czasowy;
4. Informacja o obywatelstwie;
5. Informacja o płci;
6. Informacja o wzroście w centymetrach i kolorze oczu;
7. Numer PESEL, jeśli został nadany;
8. Informacja o rodzaju udzielonego zezwolenia;
9. adnotacja „naukowiec”, jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane w celu prowadzenia badań naukowych;
10. Adnotacja „naukowiec – mobilność”, jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane w celu mobilności długoterminowej naukowca;
11. Adnotacja „student”, jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane w celu kształcenia się na studiach;
12. Adnotacja „stażysta”, jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane w celu odbycia stażu u organizatora zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
13. Adnotacja „wolontariusz”, jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane w celu wzięcia udziału w programie wolontariatu europejskiego;
14. Adnotacja „Niebieska Karta UE”, jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji;
15. Adnotacja „dostęp do rynku pracy” w przypadku zezwolenia udzielonego cudzoziemcowi, który jest uprawniony do wykonywania pracy w Polsce lub jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę; 
16. Adnotacja „ICT” w przypadku zezwolenia udzielonego cudzoziemcowi w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa;
17. Adnotacja „mobile ICT” jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane w celu mobilności długoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa;
18. Adnotacja „Poprzednio posiadacz Niebieskiej Karty UE” – w przypadku zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE udzielonego cudzoziemcowi, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji;
19. Adnotacja „praca sezonowa”, jeśli zezwolenie na pobyt czasowy zostało wydane ze względu na pracę sezonową;
20. Linie papilarne;
21. Nazwa organu wydającego kartę;
22. Data wydania karty;
23. Data upływu okresu ważności karty;
24. Fotografia cudzoziemca;
25. Adnotacja „ochrona międzynarodowa przyznana przez…(wskazanie państwa członkowskiego UE, które ją przyznano) w dniu … (data przyznania ochrony międzynarodowej)” – w przypadku, gdy cudzoziemiec uzyskał w Polsce zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE i jednocześnie przyznano mu ochronę międzynarodową w Polsce lub w innym kraju UE.

Karta pobytu jest dokumentem wydawanym cudzoziemcowi, któremu udzielono:

1. Zezwolenia na pobyt czasowy;
2. Zezwolenia na pobyt stały;
3. Zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
4. Statusu uchodźcy;
5. Ochrony uzupełniającej;
6. Zgody na pobyt ze względów humanitarnych.

Uwaga! By uzyskać kartę pobytu w Polsce należy zatem najpierw uzyskać zezwolenie na pobyt w Polsce.

Kartę pobytu należy wymienić,  jeśli:

1. Zmianie uległy dane zamieszczone w karcie;
2. Zmianie uległ wygląd właściciela karty, co utrudnia ustalenie jego tożsamości;
3. Karta została uszkodzona;
4. Karta została utracona (np. skradziono ją);
5. Polska przejęła odpowiedzialność za ochronę międzynarodową posiadacza karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE z adnotacją „ochrona międzynarodowa przyznana przez… (wskazanie państwa członkowskiego UE, które ją przyznało);
6. inne państwo członkowskie UE przejęło odpowiedzialność za ochronę międzynarodową posiadacza karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.

Wniosek o wymianę karty pobytu należy złożyć w terminie 14 dni po wystąpieniu przesłanek do jej wymiany.

Wniosek o wydanie kolejnej karty pobytu (w przypadku zgody na pobyt ze względów humanitarnych, zezwolenia na pobyt stały lub rezydenta długoterminowego  UE) należy złożyć co najmniej na 30 dni przed upływem okresu ważności karty pobytu.

Cudzoziemiec, który utracił kartę pobytu powinien zgłosić ten fakt na odpowiednim formularzu w terminie do 3 dni od dnia jej utraty (np. zagubienia, kradzieży) do urzędu wojewódzkiego, który ją wydał. Formularz dostępny jest tutaj->. Cudzoziemcowi, który zawiadomił o utracie lub uszkodzeniu karty pobytu wydawane jest nieodpłatnie zaświadczenie potwierdzające ten fakt. Zaświadczenie to może być przydatne w przypadku przeprowadzenia kontroli legalności cudzoziemca w Polsce. Dlatego należy mieć oryginał lub kopię zaświadczenia przy sobie na wypadek takiej kontroli.  Cudzoziemiec, który odzyskał utraconą kartę pobytu, ma obowiązek zawiadomić o tym fakcie wojewodę w terminie do 3 dni od dnia jej odzyskania.  Jeżeli cudzoziemiec otrzymał kolejny dokument wydany w miejsce utraconego, musi niezwłocznie zwrócić odzyskany dokument do urzędu wojewódzkiego.

Uwaga! Niedopełnienie powyższych obowiązków grozi grzywną.

Uwaga! Kartę pobytu należy odebrać osobiście w urzędzie wojewódzkim. W przypadku dziecka poniżej 13 roku życia odbioru dokonuje jego rodzic lub inny opiekun prawny (np. kurator).

Nowa karta pobytu powinna zostać wydana w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia wniosku o wymianę karty. Jeśli urząd wojewódzki nie załatwi sprawy w terminie, powiadomi o tym fakcie cudzoziemca, podając przyczyny opóźnienia i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

Opłaty skarbowe związane z wydaniem i wymianą karty są następujące:

– za wydanie lub wymianę karty pobytu – 50 złotych (25 w przypadku opłaty ulgowej);

– za wymianę karty pobytu w przypadku zawinionej przez cudzoziemca jej utraty lub zniszczenia – 100 złotych;

– w przypadku kolejnej zawinionej przez cudzoziemca utraty lub zniszczenia karty pobytu każdorazowo – 150 złotych;

– w przypadku następnej zawinionej utraty/zniszczenia dokumentu pobiera się opłatę w wysokości 300% kwoty bazowej.

Opłata za wydanie lub wymianę karty pobytu nie jest pobierana w przypadku:

1. Wydania pierwszej karty pobytu cudzoziemcowi, który uzyskał w Polsce:
   – status uchodźcy,
   – ochronę uzupełniającą, 
   – zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
2. Wydania pierwszej karty pobytu cudzoziemcowi, któremu w Polsce udzielono zezwolenia na pobyt stały jako członkowi najbliższej rodziny repatrianta;
3. Gdy wydany lub wymieniony dokument zawierał wady techniczne;
4. Wymiany karty pobytu z powodu przejęcia przez Polskę odpowiedzialności za ochronę międzynarodową posiadacza karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE z adnotacją „ochrona międzynarodowa przyznana przez… (wskazanie państwa członkowskiego UE, które ją przyznano);
5. Wymiany karty pobytu z powodu, gdy inne państwo członkowskie UE przejęło odpowiedzialność za ochronę międzynarodową posiadacza karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.

Ustawa o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 35).

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie opłat pobieranych w Rzeczypospolitej Polskiej od cudzoziemców za wydanie i wymianę dokumentów, które mogą być wydane cudzoziemcom, oraz trybu ich uiszczania z dnia 25 kwietnia 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 563).