Cudzoziemiec może zostać uznany za obywatela polskiego.

Za obywatela polskiego uznaje się:

1. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, który posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

2. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, który:

– pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub

– nie posiada żadnego obywatelstwa;

3. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej;

4. Małoletniego cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie z rodziców, nieposiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;

5. Małoletniego cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, a drugie z rodziców, nieposiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;

6. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki:

 – posiada zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawo stałego pobytu,

–  posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

Uwaga! W odróżnieniu od pkt. 1, w tym wypadku nie jest określone, na jakiej podstawie cudzoziemiec powinien przebywać w Polsce przez co najmniej 10 lat. Może to być nawet wiza lub karta czasowego pobytu. Oznacza to, że w momencie złożenia wniosku o uznanie za obywatela polskiego, cudzoziemiec musi posiadać zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE. Na przykład: osoba przebywała legalnie i nieprzerwanie w Polsce przez 9 lat na postawie kart tymczasowego pobytu; po 9 latach otrzymała kartę rezydenta długoterminowego UE i przebywała w Polsce na jej podstawie przez 1 rok – w takim wypadku może złożyć wniosek o uznanie za obywatela polskiego zgodnie z pkt. 6 i pod warunkiem, że spełnia pozostałe wymagania.

7. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od roku na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem lub posiadaną Kartą Polaka.

Cudzoziemiec, ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego powinien złożyć następujące dokumenty:

1. 1 wypełniony wniosek o uznanie za obywatela polskiego sporządzony w języku polskim;
2. 1 zdjęcie zgodne z wytycznymi;
3. Odpis skrócony lub zupełny aktu urodzenia wydany przez polski Urząd Stanu Cywilnego na podstawie polskich ksiąg stanu cywilnego, zawierający imiona i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, imię i nazwisko ojca oraz imię i nazwisko rodowe matki; 
4. Odpis skrócony lub zupełny aktu małżeństwa – nie starszy niż 3 miesiące – wydany przez polski Urząd Stanu Cywilnego na podstawie polskich ksiąg stanu cywilnego, pod warunkiem że cudzoziemiec był w związku małżeńskim. Jeśli małżeństwo ustało na skutek rozwodu, to należy złożyć odpis aktu małżeństwa zawierający wzmiankę o rozwodzie;
5. Uwierzytelnioną kopię ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo (paszport zagraniczny, dokument podróży);
6. Uwierzytelnioną kopię zezwolenia na pobyt  stały w Polsce lub pobyt rezydenta długoterminowego UE;
7. Uwierzytelnioną kopię karty stałego pobytu wydanej przez wojewodę;
8. Urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego na poziomie B1;

Uwaga! Znajomość języka polskiego  musi zostać potwierdzona certyfikatem znajomości języka uzyskanym po zdaniu egzaminu państwowego, świadectwem ukończenia szkoły (np. szkoły podstawowej, średniej lub wyższej) w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.

Aby uzyskać informację o certyfikacie znajomości języka polskiego należy wejść na stronę: http://www.buwiwm.edu.pl/certyfikacja/ (strona internetowa tylko w języku polskim). Ważne informacje dotyczące egzaminów są natomiast dostępne na stronie www.certyfikatpolski.pl

9. Oświadczenie o datach wyjazdu z Polski i powrotu oraz miejscach pobytu za granicą  w wymaganych   okresach nieprzerwanego pobytu (czyli 10 lub 3 lub 2 lat, w zależności od tego, na jakiej podstawie cudzoziemiec ubiega się o uznanie za obywatela polskiego) wraz z dokumentami potwierdzającymi nieprzerwany pobyt w Polsce (np. paszport ze stemplami, bilety lotnicze). W przypadku, gdy osoba nie pamięta konkretnych dat swojego wyjazdu z Polski i nie ma możliwości uzyskania takiej informacji, może ona napisać oświadczenie, że nie pamięta konkretnych dat swojego wyjazdu i może podać tylko daty przybliżone;

 10. Dokumenty potwierdzające osiągnięcia zawodowe (np. stopnie i tytuły naukowe lub zawodowe) oraz prowadzoną  działalność polityczną i społeczną;

 10. Dokument potwierdzający obywatelstwo małżonka cudzoziemca (np. uwierzytelnioną kopię strony ważnego paszportu zagranicznego małżonka z danymi osobowymi, dokument podróży lub dowód osobisty potwierdzający tożsamość i obywatelstwo małżonka);

 11. Posiadane dokumenty potwierdzające posiadanie w przeszłości obywatelstwa polskiego lub ubieganie się o nie;

12. Dowód wniesienia opłaty skarbowej za wydanie decyzji o uznaniu za obywatela polskiego.

Uwaga! Cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego na podstawie punktu 1 i  6 (czytaj wyżej) powinien dodatkowo przedstawić:

13. Dokumenty potwierdzające stabilne i regularne źródła dochodu w Polsce (np. zaświadczenie o zatrudnieniu, PIT za ubiegły rok, zaświadczenie z urzędu gminy o posiadaniu gospodarstwa rolnego z podaniem  jego wielkości, decyzja o przyznaniu emerytury, renty);

14. Dokument potwierdzający tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego (np. akt własności mieszkania lub umowę najmu).

Opłata skarbowa za decyzję o nabyciu obywatelstwa polskiego wynosi 219 złotych. Taka opłata może być zwrócona w przypadku negatywnej decyzji na wniosek osoby, która ubiegała się o uznanie za obywatela RP.

Sprawa powinna być rozpatrzona niezwłocznie, jeżeli może być rozpatrzona w oparciu o dowody przedstawione przez wnioskodawcę. W przypadku sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego – nie później niż w ciągu miesiąca. W przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej decyzja powinna być wydana w ciągu dwóch miesięcy (do powyższych terminów nie wlicza się okresów opóźnień wynikających z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organów).

Odwołanie od decyzji Wojewody można złożyć do Ministra Spraw Wewnętrznych, za pośrednictwem Wojewody, w terminie 14 dni od dnia doręczenia negatywnej decyzji.